ភ្នំពេញ ៖នាពេលថ្មីៗនេះ ឯកឧត្តម ហេង រតនា ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកស៊ីម៉ាក់ បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ សូមកុំមើលស្រាល និងមើលងាយចំពោះកាកសំណល់ជាតិផ្ទុះគ្រប់ប្រភេទដែលបន្សល់ទុកពីសម័យសង្គ្រាមឲ្យសោះ ព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យយើង ក៏ដូចជាអ្នកដទៃមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតគ្រប់ពេលវេលា។ ការអំពាវនាវនេះបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីមួយរយៈចុងក្រោយនេះ មានពលរដ្ឋមួយចំនួនបានប៉ះពាល់និងយកកាកសំណល់ជាតិផ្ទុះទៅដំលេង ធ្វើឲ្យរងរបួស និងបាត់បង់អាយុជីវិតជាបន្តបន្ទាប់។ បើតាមហ្វេកប៊ុកផ្លូវការរបស់ឯកឧត្តម ហេង រតនា បានឲ្យដឹងថា «សូមប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមការពារសុវត្ថិភាពជាអាយុជីវិតខ្លួនឯងផង និងអាយុជីវិតអ្នកដទៃផង ដោយហាមឃាត់ដាច់ខាតការមើលងាយ មើលស្រាល ចំពោះការផ្ទុះបង្កគ្រោះថ្នាក់ដោយសារគ្រាប់គ្រប់ប្រភេទ! ត្រូវចៀសវាងលេងប៉ះពាល់លើកដាក់ វាយដំគ្រាប់គ្រប់ប្រភេទ»។ ឯកឧត្តម អគ្គនាយក បានបន្តថា «ក្តីឈឺចាប់ និងការបាត់បង់អាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដោយសារកាកសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមនៅកម្ពុជានៅតែបន្ត បើទោះបីជាការបោសសំអាត និងកម្ទេចចោលគ្រាប់មីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះគ្រប់ប្រភេទបានជិត៤លានគ្រាប់ក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែកាកសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម នៅមានច្រើននៅឡើយ »។ឯកឧត្តម បានបន្ថែមថា ការបន្សល់ទុកនូវកាកសំណល់ជាតិផ្ទុះទាំងនោះ គឺដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់បែក ការបាញ់កាំភ្លើងធំ ការប្រយុទ្ធគ្នាអាវុធថ្មើរជើងធុនស្រាល ធុនធ្ងន់ គ្រាប់មីនគ្រប់ប្រភេទ ដោយការប្រយុទ្ធគ្នាក្នុងសង្គ្រាមនោះមានរយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំ ប្រើប្រាស់គ្រាប់រាប់លានតោន មានចំនួនរាប់លានគ្រាប់ ដែលនេះជាសោកវិនាសកម្មក្រោយសង្គ្រាម។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរមីន បានឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេល៦ខែ ឆ្នាំ២០២០នេះ អត្រាជនរងគ្រោះដោយសារមីន និងគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះមានចំនួន៣៦នាក់ មានការថយចុះ៤២% បើប្រៀបធៀបទៅរយៈពេលដូចគ្នានៅឆ្នាំ២០១៩ ដែលមានជនរងគ្រោះដោយសារមីន និងគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះរហូតដល់ទៅ៦២នាក់។ ក្នុងចំណោមអ្នករងគ្រោះចំនួន៣៦នាក់នោះ នៅក្នុងស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង មានជនរងគ្រោះដោយសារគ្រាប់មីន និងគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះខ្ពស់ជាងគេនៅទូទាំងប្រទេស ពោលគឺមានរហូតដល់ចំនួន១១នាក់ ស្មើនឹង៣១%។ គួរបញ្ជាក់ថា យោងតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិសកម្មភាពមីន ឆ្នាំ២០១៨-២០២៥ បានឲ្យដឹងថានៅកម្ពុជា មានផ្ទៃដីសង្ស័យមានផលប៉ះពាល់ដោយសារមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមប្រមាណជាង ១៩៧០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។ ក្នុងនោះ ប្រមាណ៨៧៧គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ជាដីមានផលប៉ះពាល់ខ្ពស់ដោយសារមីន ៤៩៩គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ជាដីប៉ះពាល់ដោយគ្រាប់បែកចង្កោម និង ៣៣៣គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ជាដីមានផលប៉ះពាល់ដោយសារសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម។ ផ្ទៃដីមានគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះជិត២ពាន់គីឡូម៉ែត្រការ៉េនេះ កម្ពុជា ត្រូវការថវិកាប្រមាណ ៤០៦លានដុល្លារ សម្រាប់បោសសំអាតរយៈពេលពី ឆ្នាំ២០១៨ ដល់ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខ៕